Remote Terminal Units zijn geavanceerde versies van PLC’s, die alleen de specifieke programmering ladder logic begrijpen. Het is geavanceerd en intelligent genoeg om meerdere processen te beheren zonder gebruikersinterventie of invoer van een intelligente controller of master controller. Vanwege deze mogelijkheid is het doel om te communiceren met Distributed Control Systems (DCS) en Supervisory Control and Data Acquisition (SCADA) systemen, door telemetrie-data naar deze systemen te sturen.

In de meeste gevallen zijn ze verbonden met geavanceerdere besturingssystemen, zoals een computer. Hierdoor wordt de herprogrammering, monitoring en beheer van het gehele systeem makkelijker. Een Remote Terminal Unit kan ook de analoge en digitale parameters van de productievloer monitoren doormiddel van sensoren en data verkregen van de aangesloten apparaten en systemen. Vanuit hier verstuurt de Remote Terminal Unit data naar het centrale besturingssysteem.

Een RTU bevat setup-software die de data invoer- en uitvoerstromen verbindt. De software kan protocollen definiëren en zelfs installatieproblemen oplossen. Afhankelijk van de fabrikant, het doel en het model kan een RTU uitgebreid worden met verschillende circuitkaarten. Vanwege hun variërende toepassingsmogelijkheden, komen ze in veel verschillende hardware en software configuraties voor en kunnen zelfs totaal niet compatibel met elkaar zijn.